Αναγνώριση πλασματικών
ως το τέλος του 2013
Μόλις 20 μέρες έμειναν προκειμένου να αναγνωρίσετε από δύο έως πέντε πλασματικά έτη, για να μην αναγκαστείτε να φύγετε στα 62 (με πρόωρη) ή στα 67 (κανονική), όπως επιτάσσουν οι νέοι νόμοι.
Το μέτρο αφορά πάνω από 100.000 ασφαλισμένους σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ και εμπίπτουν στις διατάξεις περί αναγνώρισης προϋπηρεσίας για το 2010, ώστε να αποφύγουν την αύξηση του ορίου ηλικίας και να συνταξιοδοτηθούν ταχύτερα από δύο μέχρι και επτά χρόνια. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι διασώζονται από την αύξηση του ορίου ηλικίας και δεν χρειάζεται να κάνουν υπομονή μέχρι τα 67 για πλήρη σύνταξη ή τα 62 για μειωμένη.
Πάνω από 100.000 είναι οι ασφαλισμένοι που πρέπει να αναγνωρίσουν τα πλασματικά έτη μέχρι το τέλος του χρόνου, με βάση τις διατάξεις περί αναγνώρισης προϋπηρεσίας για το 2010, για να αποφύγουν την αύξηση του ορίου ηλικίας και να συνταξιοδοτηθούν ταχύτερα από δύο μέχρι και επτά χρόνια.
Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι διασώζονται από την αύξηση του ορίου ηλικίας και δεν χρειάζεται να κάνουν υπομονή μέχρι τα 67 για πλήρη σύνταξη ή τα 62 για μειωμένη (που ισχύει από 1η Ιανουαρίου 2013).
Τι αναγνωρίζεται
1. Στρατιωτική θητεία. Μπορεί να αναγνωριστεί με καταβολή εισφορών και αντιστοιχεί σε 30 ημέρες το μήνα.
Όταν η αναγνώριση γίνεται με σκοπό την προσαύξηση της σύνταξης, δεν υπάρχουν προϋποθέσεις. Ο εργαζόμενος μπορεί όποτε ο ίδιος θέλει να αναγνωρίσει το χρόνο της στρατιωτικής θητείας ως χρόνο ασφάλισης στο Ταμείο του.
Όταν η αναγνώριση όμως γίνεται με σκοπό να συμπληρωθούν οι απαραίτητες χρονικές προϋποθέσεις για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος (το 2010 για τους άντρες 10.500 ημέρες ή 35ετία για τα 58) απαιτείται ο εργαζόμενος να έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του και 3.600 ημέρες ασφάλισης.
Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό αποτελούν οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ οι οποίοι έχουν συμπληρώσει 7.500 ημέρες ασφάλισης σε Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα και συνταξιοδοτούνται με συνολικό αριθμό 10.500 ημερών ασφάλισης.
Στην περίπτωση αυτή, για την συμπλήρωση των 10.500 ημερών ασφάλισης συνυπολογίζεται και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας ου θα αναγνωριστεί ακόμη και σε ηλικία κάτω των 58 ετών.
Η αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής θητείας για τους μισθωτούς και επαγγελματίες που επιθυμούν ή έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στη θεμελίωση ως το 2010 γίνεται πάντοτε με καταβολή των σχετικών εισφορών (εξαγορά). Η εισφορά που καταβάλλεται για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται ανέρχεται στο 20% των αποδοχών που είχε ο εργαζόμενος τον προηγούμενο μήνα από εκείνον που κατέθεσε την αίτηση.
Σε κάθε περίπτωση οι αποδοχές επί των οποίων υπολογίζεται το ποσό που θα πληρώσει ο εργαζόμενος δεν μπορεί να είναι μικρότερες από το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Επίσης δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερες από το ποσόν της ανώτερης ασφαλιστικής κλάσης που ισχύει κάθε φορά.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως η καταβολή του ποσού γίνεται είτε εφάπαξ με έκπτωση 15% είτε σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να υπερβαίνουν τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται.
Ωστόσο χρειάζεται προσοχή καθώς για την περίπτωση αναγνώρισης του χρόνου της στρατιωτικής θητείας για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 δεν ισχύει η έκπτωση του 30% στις εισφορές που θα καταβληθούν (ισχύει για θεμελίωση μετά την 1η Ιανουαρίου 2011).
Παραδείγματα
Ενδεικτικά αναφέρουμε το εξής παράδειγμα: ασφαλισμένος στο ΙΚΑ έχει συμπληρώσει 9.900 ημέρες ασφάλισης το 2010 και το 58ο έτος της ηλικίας του σήμερα. Είναι από τότε άνεργος και δεν έχει κολλήσει ένσημα. Έχει υπηρετήσει στο στρατό για 24 μήνες. Οι μηνιαίες αποδοχές του είναι 1200 ευρώ και επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος λοιπόν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα, εφ’ όσον αναγνωρίσει από το χρόνο της στρατιωτικής του θητείας τουλάχιστον όσο χρόνο χρειάζεται για να συμπληρώσει τις 10500 ημέρες ασφάλισης που απαιτούνται από το ΙΚΑ για συνταξιοδότηση στο 58ο έτος της ηλικίας.
Για την αναγνώριση αυτή θα πληρώσει 240 ευρώ για κάθε μήνα, δηλαδή 4.800 ευρώ για 20 μήνες (20 * 30 = 600 ημέρες), προκειμένου να συμπληρωθούν οι 10.500 ημέρες ασφάλισης και να χορηγηθεί η σύνταξη.
Εναλλακτικά μπορεί να θεμελιώσει το 2011 και να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία με έκπτωση 30% ώστε να πληρώσει 3.360 ευρώ. Πλην όμως σε αυτήν την περίπτωση θα απαιτηθούν για να συνταξιοδοτηθεί συνολικά 10.800 ημέρες.
2. Πλασματικός χρόνος τέκνων.
3655/2008. Σε όλα τα ταμεία κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας του υπουργείου εργασίας πλην του ΟΓΑ παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου από τα τέκνα ώστε να επιτευχθεί θεμελίωση μέχρι το 2010. Για θεμελίωση από την 1η Ιανουαρίου 2011 κι έπειτα, χρησιμοποιείται η αντίστοιχη διάταξη του ν.3863/2010.
Έτσι στις μητέρες, για παιδιά που αποκτούν μετά την 1η Ιανουαρίου 2000 δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης: ενός έτους (ή 300 ημέρες ασφάλισης) για το πρώτο παιδί, δύο ετών (600 ημέρες ασφάλισης) για το δεύτερο παιδί και δύο ετών (600 ημέρες ασφάλισης) για το τρίτο παιδί. Επομένως η μητέρα μπορεί να αναγνωρίσει 5 χρόνια συνολικά.
Ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει με τις ίδιες προϋποθέσεις πλασματικό χρόνο, με την προϋπόθεση ότι η μητέρα ασφαλισμένη υποβάλει υπεύθυνη δήλωση με την οποία και δηλώνει ότι δεν θα κάνει χρήση του συγκεκριμένου δικαιώματος.
Ο εν λόγω πλασματικός χρόνος συνυπολογίζεται για τις περιπτώσεις συμπλήρωσης του χρόνου ασφάλισης που απαιτούνται σε κάθε Ταμείο για χορήγηση πλήρους σύνταξης ή για προσαύξηση της σύνταξης. Η προσαύξηση χορηγείται κανονικά ακόμη κι αν έχει επέλθει θεμελίωση χωρίς τη χρήση του εν λόγω πλασματικού χρόνου.
Για την χρήση του εν λόγω χρόνου δεν είναι υποχρεωτική η καταβολή εισφορών. Η αναγνώριση γίνεται δωρεάν.
Ωστόσο χρειάζεται προσοχή καθώς ο συγκεκριμένος πλασματικός χρόνος δεν συνυπολογίζεται σε αρκετές περιπτώσεις. Αυτές είναι:
• Για την συμπλήρωση των 4.500 ημερών ασφάλισης.
• Για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης των μητέρων ανηλίκων ή των μητέρων με ανίκανα παιδιά.
• Για την συμπλήρωση των ημερών ασφάλισης στο καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί πως για τις εργαζόμενες στο Δημόσιο δεν προβλέπεται αντίστοιχη δυνατότητα αναγνώρισης του πλασματικού χρόνου.
3. Ο χρόνος επιδότησης τακτικής ανεργίας μέχρι 200 ημέρες. Πρόκειται για το χρόνο κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος είναι εγγεγραμμένος στα μητρώα του ΟΑΕΔ και επιδοτείται από τον Οργανισμό.
Εάν κάποιος και ειδικά οι μητέρες ανηλίκων με τέκνα που ενηλικιώθηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 επιθυμεί να κάνει χρήση για θεμελίωση το 2010, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι 200 ημέρες από το χρόνο επιδότησης τακτικής ανεργίας και θα έπρεπε να είχαν διανυθεί μέσα στην τελευταία 10ετία ή τη 10ετία από την ενηλικίωση. Ο εν λόγω χρόνος είναι και αυτός δωρεάν και χρησιμοποιείται με προσκόμιση βεβαίωσης από τον ΟΑΕΔ τη στιγμή της αίτησης για σύνταξη.
4. Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας μέχρι 200 ημέρες.
Πρόκειται για το χρόνο που ο ασφαλισμένος τελεί σε καθεστώς επιδότησης λόγω ασθένειας από τον ασφαλιστικό φορέα. Τέτοια είναι η περίοδος έπειτα από ατύχημα που έχει χαρακτηριστεί ως εργατικό ή κατά τη διάρκεια άδειας ασθενείας. Η χρήση του εν λόγω χρόνου είναι δυνατή εφ’ όσον απέχει μέχρι 10 έτη από την αίτηση συνταξιοδότησης.
5. Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών μέχρι δύο έτη.
Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας αναγνωρίζεται με αίτηση για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξηση της σύνταξης και εξαγοράζεται βάσει του ποσοστού εισφοράς εργοδότη και ασφαλισμένου του οικείου φορέα και των αποδοχών του ασφαλισμένου κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
6. Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
Ο χρόνος εξαγοράζεται βάσει του ποσοστού εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη, που ισχύει για κάθε φορέα και του 25πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, που ισχύει κατά τη χρονολογία υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Παραδείγματα
Α Μητέρα ανήλικου παιδιού 52 ετών έχει πραγματοποιήσει στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέχρι 31.12.2010, 5000 ημέρες ασφάλισης, έχει ανήλικο παιδί και έχει 2 χρόνια εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών. Τι περιθώρια έχει;
Αν το 2013 υποβάλει αίτηση αναγνώρισης του χρόνου εκπαιδευτικής άδειας, θα κριθεί με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που απαιτούνται το 2010 (5.500 ημέρες ασφάλισης και 55 ετών για πλήρη σύνταξη ή 50 ετών για μειωμένη).
Β Άνδρας που μέχρι 31.12.2010 έχει συμπληρώσει 33 έτη ασφάλισης στο ΤΣΜΕΔΕ και ηλικία 58 ετών, υποβάλλει εντός του 2013 αίτηση αναγνώρισης 2 ετών στρατιωτικής υπηρεσίας. Πότε θα συνταξιοδοτηθεί και με ποιες προϋποθέσεις;
Δεδομένου ότι με την αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010 (35 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών). Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει στην αναγνώριση άλλων χρόνων για προσαύξηση.
Σε περίπτωση όμως που ο εν λόγω ασφαλισμένος δεν προχωρήσει στην αναγνώριση χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, αλλά υποβάλει αίτηση για αναγνώριση 5 ετών λόγω σπουδών το 2013, η αιτούμενη αναγνώριση είναι δυνατή και ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και ηλικία 60, καθώς με την αναγνώριση ενός έτους λόγω σπουδών συμπληρώνει εντός του 2011 την 35ετία και συνεπώς κατοχυρώνει να συνταξιοδοτηθεί με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, ενώ ο λοιπός χρόνος αναγνώρισης των 3 ετών θα χρησιμοποιηθεί για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Ποιους συμφέρει η αναγνώριση
Η θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 συμφέρει μεταξύ άλλων:
Τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ που θεμελίωσαν 35ετία μέχρι το τέλος του 2010. Με τη θεμελίωση δικαιώματος, διατηρούν το δικαίωμα για «έξοδο» στα 58 με 10.500 ημέρες ασφάλισης.
Σημειώνεται πως για όσους δεν κλειδώσουν το δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010, σταδιακά αυξάνονται τόσο οι ημέρες ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας. Φέτος η «έξοδος» γίνεται στα 62 με 40 χρόνια δουλειάς.
Τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ και τον ΕΤΑΑ, που θεμελίωσαν 35ετία μέχρι το τέλος του 2010. Με τη θεμελίωση δικαιώματος, διατηρούν το δικαίωμα για «έξοδο» στα 60 με 10.500 ημέρες ασφάλισης. Ισχύει ότι και στο ΙΚΑ για τη σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας και των ετών ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2011.
Τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα Βαρέα και Ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ με 4.500 ημέρες εκ των οποίων 3.600 στα Βαρέα.
Στην πρώτη περίπτωση αποφεύγουν την αύξηση του ορίου ηλικίας κατά ένα εξάμηνο και στη δεύτερη περίπτωση κατά δύο έτη.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι ν. 3863/2010 και 3996/2011, λήγει την 31η Δεκεμβρίου του 2013 η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων αναγνώρισης πλασματικών χρόνων για όσους επιθυμούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις και τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010.
Η εν λόγω προθεσμία δεν αφορά τους ασφαλισμένους του Δημοσίου, αλλά μόνο εκείνους που υπάγονται στην ασφάλιση των φορέων αρμοδιότητας του υπουργείου εργασίας (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, κλπ).
Οι δικαιούχοι ασφαλισμένοι μπορούν να αναγνωρίσουν τα πλασματικά έτη που προβλέπονται στο νόμο 2084/92 (πχ στρατός, χρόνος για παιδιά), αλλά και το νόμο 3655/2008 (πλασματικός χρόνος παιδιών). Δεν μπορούν ωστόσο να αναγνωρίσουν τα «νέα» πλασματικά έτη που προβλέπονται στο νόμο του 2010.
Το σχετικό αίτημα πρέπει να υποβληθεί μέχρι το τέλος του 2013 και αφορά αποκλειστικά ασφαλισμένους που επιθυμούν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τις διατάξεις που ισχύουν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010. Όσοι θέλουν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τις διατάξεις που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2011 και μετά δεν είναι υποχρεωμένοι να αναγνωρίσουν άμεσα τα πλασματικά έτη.
Η πλειονότητα των πλασματικών ετών αναγνωρίζεται δωρεάν και επομένως συμφέρει τους ασφαλισμένους. Ακριβότερη επιλογή αποτελεί η εξαγορά του στρατού, καθώς για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 δεν παρέχεται έκπτωση 30% (που ισχύει από το 2011 και μετά).
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως από την προθεσμία εξαιρούνται οι επιδοτούμενοι χρόνοι ασθένειας και ανεργίας, για τους οποίους τα αιτήματα υποβάλλονται με την αίτηση της σύνταξης και όχι νωρίτερα.
.